Deneyiminizi rezerve edin
Pulcinellanyň hekaýasyny öwreniň: adaty neapolitan maskasy
Pulcinella ýönekeý maska däl-de, eýsem, neapolitik medeniýetiniň janly nyşany, taryhda, sungatda we hyjuwda baý şäheriň ruhuny we däp-dessurlaryny özünde jemleýän gahryman. Aýratyn häsiýetli burun we ak ýüzi bilen onuň şekili, şatlygyň we gülkünçligiň düýp manysyny hemişe saklap, köp asyrlyk ewolýusiýany başdan geçirdi. Bu makala, okyjydan gelip çykyşyndan şu güne çenli başlaýan Pulcinellanyň taryhyny öwrenmäge ugrukdyrmagy maksat edinýär, bu gahrymanyň wagtyň geçmegi bilen alan köp manylaryny öwrenýär.
Gadymy däp-dessurlaryndan gözbaş alyp gaýdýan we Naplesiň taryhy bilen baglanyşykly Pulcinella maskasynyň gelip çykyşyndan başlalyň. Pulcinella adynyň manylaryny we teklipler dünýäsini öz içine alýan atyň manysyny bilelikde öwreneris. “Commedia dell’Arte” -de bolmagy, häsiýetini we roluny kesgitlemäge, Italiýa teatrynyň jedelsiz baş gahrymanlarynyň birine öwrülmegine goşant goşdy.
Asyrlaryň dowamynda Pulcinella neapolitan jemgyýetiniň sosial we medeni üýtgemelerini görkezýän ewolýusiýany başdan geçirdi. Onuň häsiýetli geýimi we fiziki aýratynlyklary ony derrew tanadýar, Neapolitan teatry we meşhur medeniýet bilen baglanyşygy şahsyýet nyşany hökmünde möhümdigine şaýatlyk edýär. Ahyrynda, Naplesiň we janly däp-dessurynyň nyşany bolup durýan häzirki zaman panoramasyndaky roluna göz aýlaýançak, Pulcinellanyň şekillendiriş we edebiýat sungatynda nähili şekillendiriljekdigine ünsi çekeris. Diňe Pulcinellanyň aýdyp biljek reňkleri, sesleri we hekaýalary dünýäsine çümmäge taýyn boluň.
Pulcinella maskasynyň gelip çykyşy
Gadymy gözbaşlar
Pulcinella maskasynyň XVI asyra, improwizasiýa teatr reanry bolan Commedia dell'Arte Italiýada ýaýran gadymy kökleri bar. Pulcinellanyň keşbi neýapolitan halk däp-dessurlaryndan gözbaş alýar, ýöne grek komediýasy, rim komediýasy we italýan komediýa dell'arte ýaly birnäçe medeniýete täsir edipdir.
Naples bilen baglanyşyk
Pulcinellanyň häsiýeti, meşhur medeniýetde uly ähmiýete eýe bolan Naples şäheri bilen ýakyndan baglanyşyklydyr. Pulcinella maskasy, gülkünçligi, meşhur paýhaslylygy we sosial adalatsyzlyga garşy gozgalaňy görkezýän şäheriň we şahsyýetiň nyşanyna öwrüldi.
Wagtyň geçmegi bilen üýtgeşme
Asyrlaryň dowamynda Pulcinellanyň häsiýeti dürli özgerişleri başdan geçirdi we barha çylşyrymly we köptaraply boldy. Aslynda hilegär we mekir daýhan Pulcinella, adamyň gapma-garşylyklaryny we düşnüksizliklerini görkezmäge ukyply ähliumumy häsiýete öwrüldi.
Pulcinella maskasy häzirki wagtda Naplesde gaty meşhurdyr we Karnawal, meşhur festiwallar we teatr çykyşlary ýaly dürli medeni çärelerde ulanylýar. Pulcinellanyň keşbini neapolitliler neapolit halkynyň üýtgewsiz ruhuny we döredijiligini görkezýän pitneçi, oýnawaç we edepsiz tebigaty üçin gowy görýärler.
Pulcinella adynyň manysy
"Pulcinella" adynyň alymlaryň arasynda näbelli we jedelli gelip çykyşy bar, ýöne iň akkreditlenen teoriýa, "towuk" ýa-da "jüýje" manysyny berýän latynça "pullus gallinaceus" -dan gelip çykmagydyr. Bu düşündiriş, Pulcinella häsiýetiniň ýumurtga şekilli kellesi bilen baglanyşykly bolup biler.
Mundan başga-da, käbir adamlar bu adyň "towuk" manysyny berýän neapolitan şiwesinde "pulcino" adalgasyndan gelip çykyp biljekdigini öňe sürýärler, şeýlelik bilen bu häsiýetiň nädogry we birneme ýapyk häsiýetini görkezýär.
Her niçigem bolsa, "Pulcinella" ady Naples we onuň medeniýeti bilen manydaş bolup, neapolitik däp-dessurlarynyň iň ajaýyp we söýgüli gahrymanlaryndan birini görkezýär.
Commedia dell'Arte-de Pulcinella
Pulcinella, XVI asyrda Italiýada doglan we improwizasiýa we maskalary ulanmaga esaslanan teatr reanry bolan "Commedia dell'Arte" -niň keşbi. Pulcinella aslynda Naples şäherinden bolup, burny gysylan ak maska we ak-gara zolakly eşik bilen häsiýetlendirilen garyp we mekir daýhany aňladýar.
“Commedia dell'Arte” -de Pulcinella köplenç gülkünç häsiýet, gödek gürlemek, gödek we gödek hereket bilen görkezilýär. Ol neapolitan şiwesinde gürlemek usuly we häkimiýetlere we umuman jemgyýete aç-açan we edepsiz garaýşy bilen tanalýar.
Pulcinellanyň häsiýeti, satirik we karikatura görnüşinde jemgyýetiň erbetliklerini we ikiýüzliligini görkezmek ukyby sebäpli Italiýada we daşary ýurtlarda meşhurlyk gazandy. Pulcinella dürli ýagdaýlara we şertlere uýgunlaşyp bilýän köp asyrlyk häsiýetdir we asyrlar boýy köp sanly suratkeşi we ýazyjyny ruhlandyrdy.
Wagtyň geçmegi bilen gahrymanyň ewolýusiýasy
Pulcinellanyň keşbi asyrlarboýy meşhur komediýa dell'artanyň meşhur şahsyýetinden neapolitan medeniýetiniň nyşanyna çenli birnäçe ewolýusiýany başdan geçirdi. Ilkibaşda Pulcinella kiçigöwünli häsiýetli, burny gysylan we ýönekeý eşikli belli bir ak maska bilen häsiýetlendirilýärdi.
Wagtyň geçmegi bilen Pulcinella has köp aýratynlyklara eýe bolup, nuanslardan we gapma-garşylyklardan doly keşbe öwrüldi. Onuň şahsyýeti gülkünç we ajaýyp häsiýetler bilen baýlaşdyryldy, şeýle hem ony köpçülige ýakynlaşdyrýan çuňňur adamkärçilik bilen baýlaşdyryldy.
Pulcinellanyň keşbiniň bu ewolýusiýasy, köp asyrlaryň dowamynda özüni tanadan aktýorlaryň dürli düşündirişleri we neapolitan jemgyýetine täsir eden medeni we jemgyýetçilik özgerişleri ýaly köp faktorlara täsir etdi.
Häzirki wagtda Pulcinella, medeniýetiniň we şahsyýetiniň düýp manysyny görkezýän Naples şäheriniň nyşany hasaplanýar. Onuň degişmesi, ýöne melanholiki häsiýeti, islendik ýagdaýa uýgunlaşmagy we gülkünç paýhasy ony hemmeler tarapyndan gowy görülýän we gadyrly bir häsiýete öwürýär.
Pulcinellanyň häsiýetli eşigi
Pulcinellanyň eşigi, neapolitan teatr däbinde iň tanalýan we nyşanlaryň biridir. Reňkleriň we esbaplaryň belli bir utgaşmasy bilen häsiýetlendirilen Pulcinellanyň geýiminiň XVI asyra degişli gadymy kökleri bar.
Pulcinellanyň eşigi, esasan, balakly ak köýnekden we gysga penjekden, gara düwmeler we bilindäki gara guşak bilen baýlaşdyrylýar. Pulcinellanyň geýiminiň iň häsiýetli tarapy, elbetde, burny we uzyn eňegi bilen keşbiň ýüzüni örtýän maska. Pulcinellanyň maskasy adatça gözüň we agzyň töwereginde gara jikme-jiklikler bilen ak bolup, täsirli we gülkünç ýüz döredýär.
Pulcinellanyň eşigi köplenç gara reňkli şlýapa, ak ellik we gara aýakgap ýaly beýleki esbaplar bilen doldurylýar. Reňkleriň we esbaplaryň bu utgaşmasy Pulcinellanyň geýimini özboluşly we derrew tanalýar, neapolitanyň teatr we medeni panoramasynda meşhurlygyna we uzak ömrüne goşant goşýar.
Pulcinellanyň fiziki aýratynlyklary
faceüz
Pulcinellanyň iň tanalýan elementlerinden biri, uzyn we gysylan burun, köplenç gyzyl ýa-da gara we görnükli eňegi bilen häsiýetlendirilen ýüzi. Köplenç ulaldylan ýüz keşbini hasam artdyrýan uzyn gara murt dakylýan ak maska geýýär.
Beden
Pulcinella, adatça berk we oňaýsyz gurluşly gysga we ätiýaçly adam hökmünde görkezilýär. Boş ak balakdan, ak köýnekden, gysga gara penjekden we gara reňkli şlýapadan ybarat üýtgeşik eşik geýýär. Hereketleri oňaýsyz we ýapyşyk, köplenç ony hasam gülkünç edýän gülkünç we oňaýsyz gezelenç bilen hereket edýär.
nyşan
Pulcinella gödek, mekir we gödek häsiýeti bilen tanalýar. Özüniň sagdynlygy we iň tapawutly ýagdaýlary uly gülkünçlik we gülkünçlik bilen çözmek ukyby bilen tapawutlanýan häsiýet. Pulcinella daş keşbine we hoşniýetli howasyna garamazdan köplenç iň kyn ýagdaýlarda-da ýeňip geçip bilýän mekir we mekir häsiýet hökmünde häsiýetlendirilýär.
Gysgaça aýtsak, Pulcinella çişirilen we karikatural fiziki aýratynlyklary bolan, ony derrew köpçülige tanadýan häsiýetdir. Sahnada bolmagy, hemişe komediýa dell'arte we neapolitan teatrynyň nyşanyna öwrülen özboluşly we edepsiz şahsyýeti sebäpli gülki we hezil bilen kepillendirilýär.
Pulcinella we Neapolitan teatry
Pulcinella, köp komediýalarda we meşhur tomaşalarda bar bolan Neapolitan teatrynyň keşbi. Onuň keşbi, nesiller üçin söýülýän we bellenip geçilýän Naples şäheriniň medeniýeti we däp-dessurlary bilen berk baglanyşykly.
Neapolitan teatry, komediýa komediýalary bilen Pulcinellanyň ýaýramagyna we meşhurlygyna ep-esli goşant goşdy. Ak maskaly, zolakly eşikli we mekir we ýaman häsiýetli bu gahryman, neapolitan halkynyň şadyýan we ýeňil ruhuny özünde jemleýär.
Pulcinellanyň gatnaşmagyndaky teatr çykyşlary köplenç adaty aýdym-saz we tans bilen bilelikde bolup, baýramçylyk we özüne çekiji atmosfera döredýär. Neýapolitan halky hemişe mekir we gülkünç ýagdaýda iň çylşyrymly ýagdaýlardan çykmagy başarýan bu häsiýetiň başdan geçirmeleri bilen gülmegi we hezil etmegi gowy görýär.
Şonuň üçin neapolitan teatry Pulcinella däbini dowam etdirmäge goşant goşdy we ony neapolitan medeniýetiniň we şahsyýetiniň jedelsiz nyşanyna öwürdi. Baş gahryman bolan teatr çykyşlary häzirki wagtda dünýäniň dürli künjeklerinden jahankeşdeleri we höwesjeňleri özüne çekip, Naplesde henizem meşhur.
Pulcinellanyň meşhur medeniýetdäki roly
Pulcinellanyň keşbi, umuman, neapolitan we italýan meşhur medeniýetinde esasy rol oýnady.
Gülkünç, mekir we köplenç birneme ýalňyş adam bilen Pulcinella Naples şäheriniň janly nyşanyna we şadyýan we ýeňil ruhuna öwrüldi. Bu keşbi ulular we çagalar gowy görýärler we maskasy Italiýanyň medeni panoramasynda özüne çekiji boldy.
Pulcinella köplenç köp komediýalarda we seriallarda çykyş edýän Neapolitanyň meşhur teatr däbi bilen baglanyşyklydyr. Sahnada bolmagy şatlyk we ýeňillik getirýär, ýöne şol bir wagtyň özünde-de meşhur paýhaslylygy we islendik ýagdaýda nädip geçmelidigini bilýänleriň mekirligini görkezip biler.
Pulcinellanyň keşbi, hatda Italiýanyň çäklerinden daşarda-da gowy görülýärdi we bellenilip, dünýäde italýanlygyň nyşanyna öwrüldi. Onuň keşbi, surat çekmekden heýkeltaraşlyga, edebiýata we kino sungatyna çenli köp sanly sungat eserinde öz beýanyny tapdy.
Gara we ak maskasy, zolakly eşigi we häsiýetli şlýapa ony islendik kontekstde aňsatlyk bilen tanadýar we barlygy hemişe duşanlaryň ýüzüne ýylgyryş getirýär.
Pulcinella şekillendiriş we edebiýat sungaty
Pulcinella diňe bir teatrda däl, eýsem şekillendiriş we edebiýat sungatynda-da gaty tanymal we söýülýän gahryman. Özboluşly keşbi we gülkünç häsiýeti ony ähli döwürleriň suratkeşleri we ýazyjylary üçin meşhur mowzuga öwürýär.
Pulcinellany şekillendirýän iň meşhur suratlaryň biri, elbetde, XVIII asyrda döredilen Jowanni Domeniko Tiepolonyň "Hat okaýan Pulcinella". Bu eserde gahryman, ak we ak zolakly eşikleri bilen, adatça gülkünç we geň galdyryjy ýagdaýda suratlandyrylýar. Bu surat neapolitik medeniýetiniň we Pulçinella teatrynyň nyşanyna öwrüldi.
Hatda edebiýatda-da Pulcinella möhüm rol oýnapdyr. Goldoni we Gozzi ýaly köp sanly ýazyjy bu keşbi teatr eserlerine goşup, şöhratynyň ýaýramagyna kömek etdi. Mundan başga-da, Pulçinella komediýasyny we gozgalaňçy ruhuny belleýän goşgularda we hekaýalarda köplenç ýatlanýar.
Görkeziş we edebiýat sungatynda Pulcinellanyň bolmagy bu keşbi Italiýanyň meşhur medeniýetiniň, esasanam Naples şäheriniň nyşanyna öwürdi. Onuň şekili köplenç neapolitik şahsyýetini we däp-dessurlaryny görkezmek üçin ulanylýar we bütin dünýäde tanalýan nyşana öwrüldi.