Deneyiminizi rezerve edin
Naplesdäki Santa Lusiýa etrabynyň gelip çykyşyny öwreniň: garyplyk bilen asyllylaryň arasynda
Deňiz bilen ajaýyp Castel dell’Ovo arasynda ýerleşýän Santa Lusiýa etraby, Naplesiň iň özüne çekiji we taryhy baý ýerlerinden biridir. Dürli döwürleriň we stilleriň yzygiderliligini gören bu sebit, asylly adamlar bilen adamlaryň arasyndaky gapma-garşylyklardan we täsirlerden düzülen çylşyrymly wakany gürrüň berýär. Onuň gözbaşlary uzak geçmişde, bu sebit jemgyýetçilik we medeni durmuşyň merkezi hökmünde ösüp başlapdyr. Bu makalada, wagtyň geçmegi bilen ewolýusiýasyny bellän on tarapy seljerip, Santa Lusiýa etrabynyň gelip çykyşyny öwrenmegi maksat edinýäris.
Gadymy taryhy döwürlerden gözbaş alýan etrabyň düýbünden başlap, neapolitik begler bilen berk baglanyşykda, Santa Lusiýanyň ýaşaýjylarynyň gündelik durmuşy taryhy bilen baglanyşýan hekaýalaryň çatrygyna öwrülendigini göreris. şäheri emele getiren wakalar. Orta asyrlary, uly başagaýlyk döwrüni, Galkynyş döwrüne çenli, şäher matasynda ýatdan çykmajak yz galdyran şäher we medeni özgerişler döwrüni geçeris.
Şeýle-de bolsa, XIX asyrda etrapda ýüze çykan, meşhur we dini däp-dessurlary täzeden açan medeni täzeden döreýişden soň peselmek we garyplyk bilen ýüzbe-ýüz bolmaz. Keramatly Lýusiýanyň taryhy binagärligi, dürli döwürlerden hekaýalary aýdýan binalary bilen seljerişimiziň ýene bir merkezi bolar. Ahyrynda, Santa Lusiýanyň edebiýatda we sungatda ähmiýetine ünsi jemläris, soňra bolsa taryhyň we döwrebaplygyň haýran galdyryjy garyndysyny başdan geçirýän ýerimizi gözümizi şu güne öwreris. Diňe geçmişi ýagtylandyrmak bilen çäklenmän, eýsem Naplesiň bu adatdan daşary burçunyň geljegi barada oýlanmaga çagyrýar.
Santa Lusiýa etrabynyň düýbi
Naplesdäki Santa Lusiýa etrabynyň orta asyrlara degişli gadymy we özüne çekiji taryhy bar. Onuň binýady körleriň we dullaryň howandary keramatly Lýusiýa bagyşlanan kiçijik ybadathananyň gurluşygy bilen baglanyşykly. Rowaýata görä, bu ybadathana deňizdäki tupan wagtynda keramatly adamyň kömegini sorap, halas bolan halatynda onuň hormatyna ybadat jaýyny gurmagy wada beren balykçylar tarapyndan gurlupdyr.
Soňra Santa Lusiýa buthanasy ilki balykçylaryň we deňizçileriň ýaşaýan etrabynyň ösen merkezine öwrüldi. Asyrlaryň dowamynda bu töwerek üýtgedi we giňeldi, şol bir wagtyň özünde neapolitliler gözüň we ýagtylygyň goragçysy hökmünde hormatlanýan Keramatly Lýusiýanyň şekili bilen aragatnaşygyny saklap galdy.
Santa Lusiýa etraby dar we aýlawly köçeleri, ownuk senetçilik dükanlary we uzak taryhyny aýdýan häsiýetli taryhy binalary bilen geçmişiň özüne çekijiligini saklaýar. Santa-Lusiýa baryp görmek, geçmişiň häzirki bilen däp-dessur we häzirki zaman garyndysy bilen birleşýän özboluşly atmosfera çümmegi aňladýar.
Neapolitan begleri bilen baglanyşyk
gelip çykyşy we ösüşi
Naplesdäki Santa Lusiýa etraby gelip çykyşyndan bäri neapolitan begleri bilen hemişe berk baglanyşykda bolupdyr. Orta asyrlar döwründe köp asylly maşgalalar deňziň ýakasyndaky strategiki ýagdaýy we rahatlygy we rahatlygy sebäpli bu töwerekde mesgen tutmagy saýlap aldylar. Neapolitan begleri Santa Lusiýanyň ösmegine we ösmegine ep-esli goşant goşup, etrabyň binagärligine, medeniýetine we gündelik durmuşyna täsir edipdir.
Medeniýet we sungata täsiri
Santa Lusiýada neapolitan begleriň bolmagy etrabyň medeniýetinde we sungatynda ýatdan çykmajak yz galdyrdy. Asylly maşgalalar sungat eserleriniň döredilmegine we töwerekde medeniýetiň ýaýramagyna goşant goşup, sungatyň we edebiýatyň howandarlarydy. Asylly öýler sungat işgärlerini, şahyrlary we sazandalary özüne çekýän oturylyşyklar, çäreler we tomaşalar hakyky medeni merkezlerdi.
Syýasat we ykdysadyýet bilen baglanyşyklar
Santa Lusiýadaky neapolitan begleriň şäheriň syýasaty we ykdysadyýeti bilen ýakyn arabaglanyşygy bardy. Köp asylly maşgalalar döwrüň saýlawlaryna we syýasatlaryna täsir edip, Naples Patyşalygynyň syýasy we administratiw kararlaryna gatnaşdy. Mundan başga-da, neapolitan begleri köplenç Santa Lusiýanyň ykdysady ösüşine we şäher ösüşine goşant goşýan etrapda ýer we gozgalmaýan emläklere eýe bolupdyrlar.
Orta asyrlarda Santa Lusiýa etrabynda gündelik durmuş
Orta asyrlarda Naplesdäki Santa Lusiýa etraby şäheriň iň janly we ilatly ýerlerinden birini görkezýärdi.
Köçeler dar we aýlawly, köp adamly we köplenç tötänleýin gurlan jaýlardy. Ilat esasan garyplyk şertlerinde ýaşaýan, ýöne biri-biri bilen uly raýdaşlykda ýaşaýan balykçylardan, senetçilerden we söwdagärlerden ybaratdy. Esasy işler deňiz bilen baglanyşyklydy, balyk tutmak köp maşgalanyň esasy eklenç serişdesini görkezýärdi.
Jaýlar köplenç ýönekeý materiallar bilen we köp rahatlyksyz guruldy. Maşgalalar kiçi, umumy ýerlerde ýaşaýardylar, ýöne goňşularyň arasyndaky raýdaşlyk gaty güýçli we birleşen we agzybir jemgyýet döredildi.
Orta asyrlarda Santa Lusiýa etrabynda gündelik durmuş uly janlylyk we köçelere çykan, senetçilik ussahanalarynda işleýän ýa-da meýdançalar ýa-da meýdançalar ýaly umumy ýygnaklarda duşuşýan adamlaryň hemişe bolmagy bilen häsiýetlendirilýärdi. Ybadathananyň bolmagy gaty güýçli we din, halkyň durmuşynda baýramçylyklar we dini dabaralar bilen möhüm ähmiýete eýe bolupdyr.
Bu nukdaýnazardan, gündelik durmuşyň kynçylyklaryny ýeňip geçmek we ýüze çykan kynçylyklary ýeňip geçmek üçin ýaşaýjylaryň arasyndaky raýdaşlyk möhümdi. Garyplyk şertlerine we kynçylyklara garamazdan, orta asyrlarda Santa Lusiýa etraby jemgyýetiň däp-dessurlary we umumy gymmatlyklary bilen üýşüp, joşgunly we täsirli bir ýeri görkezýärdi.
Galkynyş zamanasynda şäher özgerişleri
Santa Lusiýa etraby, Naples şäheriniň köp bölegi ýaly, Galkynyş döwründe möhüm özgerişlikleri başdan geçirdi. Bu taryhy döwür, döwrüň medeniýeti we çeperçilik meýilleriniň täsiri bilen goňşularyň binagärlik we şäher tarapynda möhüm üýtgeşmeler getirdi.
Galkynyş zamanasynda bolup geçen esasy üýtgeşmeleriň biri, Santa-Lusiýanyň şäher matasyny üýtgeden täze köçeleriň we binalaryň gurulmagy bilen şäheriň deňze tarap giňelmegine degişlidir. Bu döwürde Santa Lusiýa buthanasy we Palazzo Donn'Anna ýaly mähelläni häzirem häsiýetlendirýän köp sanly Galkynyş binalary guruldy.
Täze Galkynyş arhitekturasy sazlaşygy we simmetriýany gözlemek bilen, nusgawy sungat tarapyndan ylhamlanan bezeg elementleri bilen häsiýetlendirilýär. Santa Lusiýa etrabynyň asylly köşkleri ajaýyp fasadlar we freskler we heýkeller bilen bezelen içki howlular bilen baýlaşdyryldy, şol döwrüň neapolitan begleriniň abraýynyň we güýjüniň nyşany.
Galkynyş zamanasyndaky şäher özgerişleri köpçülik ýerleriniň täzeden gurulmagyna we töwerekdäki sungat we medeni mirasyň baýlaşmagyna sebäp boldy. Keramatly Lýusiýa täze Galkynyş zamanasynyň ideýalarynyň ýaýramagyna we gymmatly sungat eserleriniň döredilmegine goşant goşup, suratkeşler we intellektuallar üçin özüne çekiji sütüne öwrüldi.
Sözümiň ahyrynda, Galkynyş döwri Santa Lusiýa etrabynda ýatdan çykmajak yz galdyrdy we taryhy, sungata we medeniýete baý ýere öwrülip, häzirki wagtda hem myhmanlary haýran galdyrýar we haýran galdyrýar. Galkynyş binagärçiligi, sungat eserleri we töwerekdäki medeni däp-dessurlar, Naplesiň şahsyýetiniň kemala gelmegine goşant goşan ajaýyp we çuňňur özgerişleriň şaýadydyr.
XIX asyrda pese gaçmak we garyplyk
XIX asyr, Naplesiň Santa Lusiýa etraby üçin çuňňur pese gaçmak we görgüler döwri boldy. Bu döwürde şäher, ykdysady we sosial çökgünliklere sezewar boldy, bu töwerekdäki ilata agyr täsir etdi.
Goňşularyň ýaşaýyş şertleri gaty howplydy, köp maşgala aşa garyplyk şertlerinde ýaşamaga mejbur boldy. Öýlerde köplenç adam köpdi we ýeterlik arassaçylyk ýokdy, bu giň ýaýran saglyk problemalaryna we ýokanç kesellere sebäp boldy.
Işiň ýoklugy we ykdysady mümkinçilikleriň pesligi Sankt-Lusiýanyň ilatynyň garyplygyna hasam goşant goşdy. Bu töwerekdäki ýaşaýjylaryň köpüsi akyl we jemgyýetçilik subsidiýalary bilen ýaşamaga mejbur boldular, beýlekiler bolsa ýaşamak üçin bikanun hereketlere bagyşlandy.
Santa Lusiýa etrabynyň sosial we ykdysady şertleriniň ýaramazlaşmagy, töwerekde zorluk we guramaçylykly jenaýatlaryň köpelmegi bilen jenaýatçylyga-da täsir etdi. Jenaýatçy toparlaryň we jenaýatçylaryň bolmagy gündelik durmuşy goňşularyň ýaşaýjylary üçin has howply etdi.
Mundan başga-da, XIX asyrda ýer titremesi we wulkan atmagy ýaly tebigy betbagtçylyklar, şäheriň giňelmegi we şäheriň döwrebaplaşdyrylmagy sebäpli etrabyň gadymy desgalarynyň köpüsiniň weýran bolmagy başlandy. Bu wakalar, goňşularyň pese gaçmagyna we taryhy şahsyýetiniň ýitmegine goşant goşdy.
Goňşularyň medeni taýdan täzeden döremegi
Santa Lusiýa etraby, ýaşaýjylaryň we ýerli birleşikleriň goňşularyň taryhy we çeper mirasyny ösdürmäge bagyş eden ygrarlylygy sebäpli soňky onýyllyklarda medeni täzeden döreýiş döwrüni başdan geçirdi.
Santa Lusiýanyň köçeleri etrapda ýaşaýşa we janlylyga goşant goşan medeni çäreler, sungat sergileri, konsertler we teatr çykyşlary bilen janlandy. Hususan-da, goňşularyň gadymy asylly öýleriniň birinde ýerleşýän Santa Lusiýa muzeýinde şäheriň bu böleginiň taryhyny we medeniýetini beýan edýän wagtlaýyn we hemişelik sergiler geçirilýär.
13-nji dekabrda Keramatly Lusiýanyň baýramy ýaly meşhur däp-dessurlar gaýtadan dikeldildi we bellendi, bu şäheriň dürli künjeklerinden myhmanlary ýörişlere we liturgiki dabaralara gatnaşmaga çekýär.
Gadymy senetçilik dükanlary açyldy we ýerli däp-dessurlar bilen baglanyşykly adaty önümleri we ýadygärlik sowgatlaryny hödürläp, täze täjirçilik işleri başlandy. Goňşy-golamdaky restoranlar we trattoriýalar nesilden-nesle gowşurylan reseptleri dowam etdirip, neapolitan aşhanasyny hödürleýär.
Santa Lusiýanyň medeni taýdan täzeden döremegi, taryhy binalarda dikeldiş işleri we köpçülik ýerleriniň abadanlaşdyrylmagy bilen töwerekdäki şäheriň täzeden gurulmagyna sebäp boldy. Meýdançalar we seýilgähler reňklenip, etrabyň taryhy binagärçiligi bilen sazlaşykly häzirki zaman sungat eserleri bilen bezelipdir.
Bu täze janlylyk, taryhy we däp-dessurlara baý gurşawda işlemek we ýaşamak üçin Santa Lusiýada mesgen tutmagy saýlan suratkeşleri we döredijileri hem özüne çekdi. Şeýlelik bilen, geçmiş we häzirki, däp-dessurlar we innowasiýa garyşyk, ýygnak we medeni alyş-çalyş mekanyna öwrüldi, özboluşly we özüne çekiji garyşyk döredip, Santa Lusiýany Napoli sapary wagtynda ýitirilmeýän ýere öwürýär.
Keramatly Lýusiýanyň taryhy binagärligi
Santa Lusiýa etraby, asyrlaryň dowamynda ewolýusiýasyny bellän dürli döwürleri görkezýän stilleriň we täsirleriň garyndysy bilen häsiýetlendirilen baý binagärlik taryhyna eýe.
Santa Lusiýanyň binagärliginiň iň tapawutly elementlerinden biri, orta asyrlara mahsus bolan gadymy teras jaýlary, häzirki wagtda etrabyň dar asfaltly köçelerinde dur. Köplenç reňkli fasadlar we demir balkonlar bilen häsiýetlendirilen bu jaýlar, myhmanlary özüne çekýän ajaýyp we özüne çekiji atmosfera döredýär.
12-nji asyra degişli we asyrlaryň dowamynda birnäçe gezek täzelenen Santa Lusiýa buthanasy möhüm ähmiýete eýe bolan başga bir taryhy şaýatlykdyr. Bu mukaddes binada Barok we Galkynyş zamanasynyň täsiri bolan Romanesk arhitekturasy we içindäki bahasyna ýetip bolmajak sungat eserleri bar.
Santa Lusiýanyň binagärliginiň ýene bir häsiýetli elementi, Galkynyş döwründen başlap, sebite goranyş we ajaýyp görnüş berýän gadymy berkitmelerdir. Bölekleýin goralýan bu diwarlar Naples şäheri üçin möhüm taryhy we medeni mirasy görkezýär.
Mundan başga-da, Santa Lýusiýanyň köçelerinde geçen asyrlara degişli köp sanly asylly köşklere haýran galmak bolýar, bu etrabyň beýik neapolitan begleri bilen arabaglanyşygyna şaýatlyk edýär. Köplenç freskler we heýkeller bilen bezelen bu ajaýyp ýaşaýyş jaýlary geçmişiň abraýynyň we baýlygynyň nyşanydyr.
Sözümiň ahyrynda, Santa Lusiýanyň taryhy binagärligi bahasyna ýetip bolmajak çeper we medeni gymmatlyk mirasyny görkezýär, bu Naplesiň bu özüne çekiji etrabynyň taryhynyň baýlygyna we çylşyrymlydygyna şaýatlyk edýär.
Meşhur däp-dessurlar we dini
Dini baýramçylyklar we dabaralar
Santa Lusiýa etraby asyrlardan bäri dowam edip gelýän meşhur we dini däp-dessurlara baý. Iň möhüm festiwallardan biri, 13-nji dekabrda düşýän goňşularyň howandary Santa Lusiýa bagyşlanýar. Bu festiwalda etrabyň köçeleri zeppole we Sfogliatelle ýaly adaty süýjüleri satýan dükanlar bilen doldurylýar, ybadathanalar bolsa keramatly adamyň hormatyna ýörişler we köpçülik gurnaýar. Wepalylar dabaralara köp gatnaşýarlar, şeýlelik bilen jemgyýeti keramatly Lýusiýa kultyna baglaýan berk wepalylygy görkezýärler.
2-nji iýulda geçiriljek Madonna delle Grazie-den başga bir ýürekden baýramçylyk. Bu baýramçylyk wagtynda Santa Mariýa di Kostantinopoli ybadathanasyndan başlap, Santa Lusiýa ybadathanasyna baryp, Madonna delle Grazie-e alnan merhemetleri üçin minnetdarlyk bildirilýän ýöriş geçirilýär.
Meşhur däpler
Dini baýramçylyklardan başga-da, Santa Lusiýa etrabynda ýaşaýjylaryň gündelik durmuşy bilen baglanyşykly köp sanly meşhur däp-dessurlar dowam edýär. Bularyň biri Täze ýyl baýramçylygynda iýilýän gök önümlere we etlere esaslanýan neapolitan aşhanasynyň adaty tagamy bolan minestra maritatany taýýarlamakdyr. Beýleki bir däp, 13-nji dekabrda Keramatly Lýusiýa baýramy mynasybetli geçiriljek Sfogliatellany ýygnamakdyr. Bu festiwalda töwerekdäki balykçylar geçip barýanlara gyzgyn farfal hödürleýär, şeýlelik bilen Santa Lusiýa jemgyýetiniň sahylygyny we myhmansöýerligini alamatlandyrýar.
Keramatly Lýusiýa edebiýatda we sungatda
Naplesdäki Santa Lusiýa etraby asyrlar boýy köp sanly ýazyjyny, şahyry we sungat işgärini ruhlandyrdy. Bu töwerekdäki gözellik we özüne çekiji atmosfera, döredijilik pikirlerinden doly we köp edebi we çeper eserler üçin ylham çeşmesine öwrülendigini aňladýar.
Santa Lusiýany bellän iň meşhur şahyrlaryň arasynda, elbetde, owadanlygyny we jadysyny beýgeldip, bu töwerekde birnäçe goşgy bagyş eden Salvatore Di Giacomo bar. Meşhur neapolitan dramaturgy Eduardo De Filippo hem Santa Lusiýadaky käbir oýunlaryny atmosferany we gahrymanlary ussatlyk bilen suratlandyrdy.
Sungat äleminde keramatly Lýusiýa köp sanly surat we oýma suratlarynda şekillendirilipdir. Salwator Rosa we Luka Giordano ýaly hudo .nikler gündelik durmuşy we häsiýetli binagärçiligi ele alýan çotgalary bilen bu etrabyň ajaýyp görnüşlerini ölmez-ýitmez etdi.
Sankt Lýusiýanyň ruhuny düşündirmekde aýdym-saz hem möhüm rol oýnapdyr. Neapolitanyň meşhur "Santa Lusiýa Luntana" aýdymy, bu mähelläniň owadanlygyna we taryhyna hormat goýýan aýdymlaryň we sazlaryň bellikleri we sözleri arkaly bu aýdym-sazyň nähili wasp edilendigini we dabaralanandygyny aýdyň görkezýär.
Sözümiň ahyrynda, Santa Lusiýa Naples şäheri üçin hakyky medeni we çeper mirasy aňladýar, bu ýere gelýänleriň hemmesini ylhamlandyrmagy we özüne çekmegi dowam etdirýän ýer, wagtal-wagtal gelýän ýa-da täze döredijilik tekliplerini gözleýän suratkeş bolsun.