Đặt trải nghiệm của bạn

Chiesa di San Domenico Maggiore

Tọa lạc tại trung tâm thành phố Naples, Nhà thờ San Domenico Maggiore không chỉ là nơi thờ cúng mà còn là bằng chứng quan trọng cho lịch sử văn hóa và nghệ thuật phong phú của thành phố. Được thành lập vào thế kỷ 13, nhà thờ này là một kiệt tác của phong cách Gothic Neapolitan, biểu tượng cho sự hiện diện của Dòng Đa Minh và là nơi ẩn náu tâm linh đã chào đón rất nhiều người hành hương và du khách trong nhiều thế kỷ. Vị trí chiến lược của nó ở trung tâm lịch sử giúp nó dễ dàng tiếp cận và là điểm tham khảo cho những ai muốn khám phá thành phố Naples đích thực nhất.Bài viết sau đây nhằm mục đích hướng dẫn bạn mười điểm cơ bản làm nổi bật vẻ đẹp phi thường và ý nghĩa phong phú của nhà thờ này. Chúng ta sẽ bắt đầu từ lịch sử để hiểu nguồn gốc và sự phát triển của San Domenico Maggiore trong bối cảnh Neapolitan. Kiến trúc và phong cách của tòa nhà sẽ bộc lộ những ảnh hưởng nghệ thuật đã giúp xác định bản sắc hình ảnh của nó, trong khi các tác phẩm nghệ thuật bên trong sẽ mang đến cái nhìn thoáng qua về những sáng tạo phi thường của các nghệ sĩ nổi tiếng.Sẽ không thiếu những chi tiết về mặt tiền và nội thất của nhà thờ sẽ mê hoặc du khách bởi vẻ tráng lệ của chúng. Sự chú ý đặc biệt sẽ được dành cho Nhà nguyện Thánh Thomas Aquinas, một nơi có ý nghĩa lịch sử và tôn giáo to lớn. Hơn nữa, bạn sẽ khám phá các sự kiện và lễ kỷ niệm làm sống động nhà thờ, cùng với những điều tò mò và truyền thuyết xung quanh nó, khiến chuyến thăm trở thành một trải nghiệm hấp dẫn hơn nữa. Cuối cùng, chúng tôi sẽ cung cấp thông tin thực tế hữu ích về cách đến San Domenico Maggiore và những điều cần cân nhắc để tổ chức chuyến thăm của bạn một cách tốt nhất. Bạn đã sẵn sàng hòa mình vào lịch sử và tâm linh của một trong những viên ngọc quý của Naples chưa?

Lịch sử Giáo hội

Nhà thờ San Domenico Maggiore là một trong những nơi thờ cúng chính ở Naples, nằm ở trung tâm lịch sử của thành phố. Được thành lập vào 1233 bởi các tu sĩ Đa Minh, nhà thờ được xây dựng trên một địa điểm thờ cúng ngoại giáo cổ xưa và là một trong những ví dụ đầu tiên về kiến ​​trúc Gothic ở Ý.

Qua nhiều thế kỷ, nhà thờ đã trải qua nhiều lần sửa đổi và mở rộng, đặc biệt là vào thế kỷ 15thế kỷ 16, khi các yếu tố kiến ​​trúc và trang trí quan trọng được thêm vào. Trong thời kỳ Baroque, nhà thờ được xây dựng thêm phong phú nhưng vẫn duy trì các yếu tố Gothic và Phục hưng kể về lịch sử lâu đời của nó.

Ngoài tầm quan trọng về tôn giáo, Nhà thờ San Domenico Maggiore còn đóng một vai trò quan trọng trong đời sống văn hóa và xã hội của Naples. Đó là nơi gặp gỡ của trí thức và nghệ sĩ, đồng thời là trung tâm nghiên cứu và tâm linh.

Vào 1860, với sự thống nhất của nước Ý, nhà thờ đã trải qua quá trình thế tục hóa, nhưng vẫn tiếp tục là một điểm tham chiếu quan trọng đối với các tín đồ và khách du lịch đến thăm thành phố. Ngày nay, San Domenico Maggiore không chỉ là nơi thờ cúng mà còn là điểm thu hút khách du lịch quan trọng kể câu chuyện hấp dẫn về Naples và truyền thống tôn giáo của nơi đây.

Kiến trúc và Phong cách

Nhà thờ San Domenico Maggiore, nằm ở trung tâm Naples, là một ví dụ đặc biệt về kiến ​​trúc tôn giáo phản ánh sự phát triển về phong cách của thành phố qua nhiều thế kỷ. Được xây dựng vào thế kỷ 13, nhà thờ thể hiện sự kết hợp hấp dẫn giữa phong cách GothicPhục hưng, với các yếu tố Baroque được thêm vào trong các giai đoạn sau.

Bên ngoài

Mặt tiền của nhà thờ dù đã được sửa đổi qua nhiều năm nhưng vẫn giữ được dấu ấn Gothic nguyên bản, đặc trưng bởi những mái vòm nhọn và các chi tiết đá trang trí. Tháp chuông nằm cạnh tòa nhà là một ví dụ về cách kiến ​​trúc giáo hội đã thay đổi theo thời gian, thể hiện các yếu tố của các phong cách kiến ​​trúc khác nhau.

Nội bộ

Bên trong, nhà thờ được chia thành ba gian giữa, với những cột thanh mảnh đỡ những mái vòm nhọn, đặc trưng của phong cách Gothic. Mái vòm được trang trí bằng những bức bích họa và vữa phản ánh sự chuyển đổi sang thời Phục hưng, trong khi vô số bàn thờ bên cạnh được tô điểm bằng những tác phẩm nghệ thuật có giá trị đáng kể.

Vật liệu và đồ trang trí

Vật liệu được sử dụng trong xây dựng bao gồm tuff, đá nham thạchđá cẩm thạch, mang đến cho nhà thờ không chỉ sự ổn định mà còn có vẻ ngoài uy nghiêm. Các đồ trang trí bên trong, bao gồm các bức bích họa và tượng, là kết quả của sự khéo léo cẩn thận, nhấn mạnh sự phong phú về văn hóa của Naples.

Ảnh hưởng văn hóa

Nhà thờ San Domenico Maggiore là biểu tượng của văn hóa Naples và lịch sử tôn giáo của nơi này. Kiến trúc và phong cách của nó không chỉ phản ánh thời đại mà nó được xây dựng mà còn nói lên những ảnh hưởng văn hóa và nghệ thuật đã tạo nên nét đặc trưng của Naples qua nhiều thế kỷ.

Tác phẩm nghệ thuật

Nhà thờ San Domenico Maggiore ở Naples nổi tiếng với những tác phẩm nghệ thuật đặc biệt phản ánh lịch sử văn hóa và tôn giáo phong phú của thành phố. Nhà thờ này, được thành lập vào thế kỷ 13, là nơi lưu giữ nhiều tác phẩm từ thời trung cổ đến thời kỳ Baroque, được tạo ra bởi các nghệ sĩ nổi tiếng.

Bức bích họa và tranh vẽ

Bên trong nhà thờ, những bức bích họa tô điểm trên tường và mái vòm là tác phẩm của các nghệ sĩ nổi tiếng. Trong số những tác phẩm quan trọng nhất, chúng tôi tìm thấy bức bích họa của Francesco Solimena, minh họa những cảnh trong cuộc đời của San Domenico. Những tác phẩm này có niên đại từ thế kỷ 17, thể hiện kỹ năng kỹ thuật tuyệt vời và sự sang trọng trong bố cục.

Tác phẩm điêu khắc

Một yếu tố nổi bật khác là các tác phẩm điêu khắc hiện diện trong nhà thờ. Nổi tiếng nhất chắc chắn là tượng San Domenico, được tạo ra bởi Giacomo Colombo vào thế kỷ 17. Tác phẩm điêu khắc này là một ví dụ về nghệ thuật bậc thầy của thời đại và tượng trưng cho vị thánh bằng những biểu tượng thông thường của ông: cuốn sách và hoa huệ.

Bàn thờ và nhà nguyện

Mỗi nhà nguyện của nhà thờ đều được trang trí bằng những tác phẩm nghệ thuật độc đáo. Trong số những nơi được biết đến nhiều nhất, Nhà nguyện Thánh Thomas Aquinasbức tranh của Mattia Preti mô tả vị thánh đang chiêm niệm. Các bàn thờ khác được dành riêng cho các vị thánh địa phương và trưng bày các tác phẩm của các nghệ sĩ người Naples, minh chứng cho lòng sùng kính và lịch sử của cộng đồng.

Tầm quan trọng về văn hóa

Các tác phẩm nghệ thuật trong Nhà thờ San Domenico Maggiore không chỉ quan trọng về mặt nghệ thuật mà còn có ý nghĩa tôn giáo và văn hóa. Chúng kể về lịch sử của thành phố, sự phát triển của nó và tinh thần tâm linh sâu sắc đã đặc trưng cho Naples qua nhiều thế kỷ.

Mặt tiền

Mặt tiền của Nhà thờ San Domenico Maggiore là một trong những yếu tố gợi cảm và tiêu biểu nhất của kiến ​​trúc Neapolitan. Nó thể hiện mình như một ví dụ hoàn hảo về phong cách Baroque, đặc trưng bởi những đường nét uốn lượn và các chi tiết phức tạp thu hút sự chú ý của bất kỳ ai đến gần.

Đặc điểm kiến ​​trúc

Được làm bằng tuffpipeno, mặt tiền được trang trí bằng nhiều chi tiết trang trí. Cấu trúc được chia thành ba bậc, với một cổng lớn ở trung tâm được bao quanh bởi các cột và cột, tạo cảm giác thẳng đứng và uy nghiêm. Cổng được bao bọc bởi một cửa sổ hoa hồng lớn chiếu sáng bên trong nhà thờ, trong khi trên đỉnh là một tháp chuông trang nhã.

Các yếu tố trang trí

Trên mặt tiền, bạn có thể thấy nhiều bức tượng và trụ gạch tượng trưng cho các nhân vật tôn giáo và biểu tượng của truyền thống Dominica. Trong số này, tượng San Domenico, người sáng lập Dòng, nổi bật, nằm ở một hốc phía trên cổng. Mặt tiền được tô điểm thêm bằng trang trí bằng vữađồ gốm, minh chứng cho gu nghệ thuật của thời đó.

Cải tạo và phục hồi

Qua nhiều thế kỷ, mặt tiền đã trải qua nhiều đợt khôi phụcbảo trì khác nhau để bảo tồn các đặc điểm kiến ​​trúc và trang trí của nó. Những công trình này đã góp phần giữ nguyên vẻ đẹp của công trình, giúp du khách có thể chiêm ngưỡng từng chi tiết.

Tác động trực quan

Mặt tiền của Nhà thờ San Domenico Maggiore không chỉ là một yếu tố kiến ​​trúc mà còn là điểm tham khảo cho người dân Naples và khách du lịch. Sự hùng vĩ và vẻ đẹp của nó khiến nó trở thành một trong những điểm thu hút chính của thành phố, thu hút hàng ngàn du khách mỗi năm.

Nội thất của Nhà thờ

Nội thất của Nhà thờ là một ví dụ điển hình về cách nghệ thuật và tâm linh đan xen vào nhau trong bối cảnh tôn giáo. Khi bước qua ngưỡng cửa, du khách sẽ được chào đón bởi bầu không khí yên bình và trầm ngâm, được nhấn mạnh bởi ánh đèn dịu nhẹ chiếu qua cửa sổ kính màu.

Cấu trúc và thành phần

Nhà thờ có sơ đồ chữ thập Latinh, với gian giữa lớn ở hai bên. Chiều cao của gian giữa chính mang lại cảm giác hùng vĩ và thẳng đứng, trong khi các cột hỗ trợ nó được trang trí bằng các chữ hoa trang trí gợi nhớ các phong cách kiến ​​trúc khác nhau, từ cổ điển đến baroque.

Các yếu tố trang trí

Các bức tường được bao phủ bởi những bức bích họa và đồ trang trí kể những câu chuyện trong Kinh thánh và hình ảnh các vị thánh. Đặc biệt, 1600 bức bích họa nổi bật, thể hiện trình độ nghệ thuật vượt trội và cách sử dụng màu sắc sống động. Gian giữa bên cạnh có một số nhà nguyện, mỗi nhà thờ dành riêng cho các vị thánh cụ thể, được làm phong phú thêm bằng bức tượngcác bức tranh phản ánh lòng sùng kính phổ biến.

Ánh sáng và bầu không khí

Ánh sáng đóng vai trò cơ bản trong trải nghiệm nội thất. Cửa sổ kính màu không chỉ trang trí mà còn lọc ánh sáng nhằm tạo không khí huyền bí vào ban ngày, còn ánh sáng nhân tạo vào buổi tối giúp tôn lên tác phẩm nghệ thuật và trang trí </p. >

Cộng hưởng và âm học

Một khía cạnh hấp dẫn khác của nội thất là hệ thống âm thanh, được thiết kế theo cách để khuếch đại âm thanh của các buổi cử hành phụng vụ và ca đoàn. Điều này làm cho trải nghiệm tham dự một thánh lễ hoặc một buổi hòa nhạc thiêng liêng trở nên đặc biệt hấp dẫn và gợi nhiều liên tưởng.

Tóm lại, nội thất của Nhà thờ là một nơi có vẻ đẹp và tâm linh tuyệt vời, nơi mọi yếu tố đều được thiết kế để nâng cao tâm hồn và tạo điều kiện cho cuộc gặp gỡ sâu sắc với điều thiêng liêng.

Nhà nguyện San Thomas Aquinas

Nhà nguyện San Tommaso d’Aquino là một trong những góc gợi cảm và quan trọng nhất bên trong Nhà thờ San Domenico Maggiore ở Naples. Nhà nguyện này được dành riêng cho Thánh Thomas Aquinas, nhà triết học và thần học vĩ đại thời Trung cổ, được biết đến với công trình tổng hợp giữa đức tin và lý trí.

Lịch sử và tầm quan trọng

Nhà nguyện được xây dựng vào thế kỷ 14, thời kỳ mà hình ảnh Thánh Thomas Aquinas được đặc biệt tôn kính. Sự hiện diện của nó ở nơi này nhấn mạnh tầm quan trọng của trường Đa Minh trong việc truyền bá tư tưởng Thomasist và triết học kinh viện. Trên thực tế, Thánh Thomas là một người tiêu biểu vĩ đại của Dòng Anh Em Giảng Thuyết, do Thánh Đaminh thành lập.

Kiến trúc và thiết kế

Nhà nguyện nổi bật với phong cách Gothic, với các yếu tố gợi nhớ kiến ​​trúc thời Trung cổ. Các đồ trang trí trang nhã và trang nhã, đặc biệt chú ý đến từng chi tiết. Trần nhà có mái vòm và có các bức bích họa kể lại các giai đoạn trong cuộc đời của vị thánh, khiến khung cảnh trở nên đặc biệt gợi liên tưởng.

Tác phẩm nghệ thuật

Bên trong nhà nguyện, bạn có thể chiêm ngưỡng nhiều tác phẩm nghệ thuật có giá trị lớn. Trong số này, nổi bật là một tượng Thánh Thomas Aquinas, được làm bằng đá cẩm thạch, tượng trưng cho vị thánh trong tư thế thiền định, với cuốn sách trên tay, biểu tượng cho sự cống hiến của ngài cho việc học tập và kiến ​​thức.< /mạnh> p>

Tôn kính và thờ cúng

Nhà nguyện Thánh Thomas Aquinas là nơi tôn kính của nhiều tín hữu đến đó để cầu nguyện và xin sự chuyển cầu của thánh nhân. Hàng năm, các lễ kỷ niệm được tổ chức để tôn vinh Thánh Thomas, thu hút rất nhiều người hành hương và du khách.

Kết luận

Tóm lại, Nhà nguyện Thánh Thomas Aquinas không chỉ là nơi thờ cúng quan trọng mà còn là một trung tâm văn hóa quan trọng, gợi nhớ di sản trí tuệ và tinh thần của nhà triết học vĩ đại. Vẻ đẹp kiến ​​trúc và sự phong phú của các tác phẩm nghệ thuật khiến nơi đây trở thành điểm dừng chân không thể bỏ qua đối với những ai đến thăm Nhà thờ San Domenico Maggiore ở Naples.

Sự kiện và Lễ kỷ niệm

Nhà thờ San Domenico Maggiore là một nơi có tầm quan trọng lớn về tôn giáo và văn hóa ở Naples và là nơi tổ chức nhiều sự kiện và lễ kỷ niệm khác nhau trong suốt cả năm. Trong số này, quan trọng nhất là các lễ cử hành phụng vụ gắn liền với lịch Kitô giáo, chẳng hạn như Giáng sinh, Lễ Phục sinhlễ kỷ niệm thánh bảo trợ.

Lễ kỷ niệm bảo trợ

Một trong những lễ kỷ niệm quan trọng nhất là lễ San Domenico, được tổ chức vào 8 tháng 8. Trong sự kiện này, nhà thờ được trang trí bằng hoa và nến, đồng thời các cuộc rước và thánh lễ long trọng được tổ chức để tôn vinh vị thánh. Cộng đồng địa phương tích cực tham gia vào các lễ kỷ niệm này, khiến không khí trở nên đặc biệt sôi động và hấp dẫn.

Sự kiện văn hóa

Ngoài các sự kiện tôn giáo, Nhà thờ San Domenico Maggiore còn là một trung tâm văn hóa quan trọng. Các buổi hòa nhạc, hội nghị và triển lãm nghệ thuật được tổ chức, thu hút du khách và người dân. Những sự kiện này nhằm mục đích quảng bá văn hóa và lịch sử của Naples cũng như tôn vinh di sản văn hóa của nhà thờ.

Chuyến tham quan có hướng dẫn

Nhà thờ cũng tổ chức các chuyến tham quan có hướng dẫn viên thường xuyên, trong đó du khách có thể tìm hiểu thêm về lịch sử và kiến ​​trúc của nơi này. Những chuyến thăm này thường tập trung vào các khía cạnh cụ thể của nhà thờ và các tác phẩm nghệ thuật của nhà thờ, khiến trải nghiệm mang tính giáo dục và hấp dẫn.

Hoạt động dành cho giới trẻ

Nhà thờ cũng khuyến khích các hoạt động dành cho giới trẻ, chẳng hạn như các khóa tu tâm linh và các buổi họp đào tạo. Những sáng kiến ​​này được thiết kế để thu hút giới trẻ vào đời sống nhà thờ và khuyến khích sự tham gia nhiều hơn vào cộng đồng.

Tóm lại, Nhà thờ San Domenico Maggiore không chỉ là nơi thờ cúng mà còn là trung tâm của đời sống cộng đồng và văn hóa, nơi các sự kiện và lễ kỷ niệm đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì mối liên kết giữa cộng đồng và truyền thống tôn giáo.

Sự tò mò và huyền thoại

Nhà thờ San Domenico Maggiore, nằm ở trung tâm Naples, được bao quanh bởi vô số sự tò mò và truyền thuyết làm phong phú thêm lịch sử và sự quyến rũ của nó. Một trong những điều được biết đến nhiều nhất là câu chuyện liên quan đến nghĩa trang Capuchin nổi tiếng, nơi người ta nói rằng các tu sĩ có quyền giao tiếp với người đã khuất. Nơi đây cách nhà thờ không xa nên thu hút du khách tò mò và các tín đồ.

Hơn nữa, người ta nói rằng nhà thờ là nơi diễn ra các sự kiện và sự kiện bí ẩn, bao gồm cả sự kiện của St. Rose of Lima, người đã đến thăm nơi này trong thời kỳ cộng đồng tôn giáo gặp khủng hoảng.

Một truyền thuyết nổi tiếng khác kể về một kho báu ẩn giấu bên trong nhà thờ, có từ thời Tây Ban Nha thống trị. Người ta nói rằng một nhóm quý tộc đã chôn chiến lợi phẩm ở một địa điểm bí mật trong nhà thờ và chỉ một số ít người biết vị trí của nó.

Cuối cùng, chúng ta không thể quên câu chuyện gắn liền với “chân dung ác quỷ” nổi tiếng, một tác phẩm được cho là có chứa hình ảnh ẩn giấu của Lucifer. Truyền thuyết kể rằng bất cứ ai khám phá ra nó sẽ bị nguyền rủa, điều này càng tạo thêm một tầng bí ẩn cho lịch sử vốn đã hấp dẫn của nhà thờ.

Làm sao để đến đó

Có thể dễ dàng đến Nhà thờ San Domenico Maggiore, nằm ở trung tâm thành phố Naples nhờ vị trí trung tâm. Dưới đây là một số thông tin thiết thực về cách đạt được điều đó:

Bằng ô tô

Nếu đến bằng ô tô, bạn có thể sử dụng bãi đậu xe tính phí gần đó. Nên chú ý hạn chế đỗ xe và sử dụng các bãi đỗ xe có bảo vệ để tránh xảy ra sự cố. Các đường phố xung quanh có thể đông đúc nên bạn nên lên kế hoạch trước.

Bằng phương tiện công cộng

Nhà thờ được kết nối thuận tiện bằng phương tiện giao thông công cộng:

  • Tàu điện ngầm: Điểm dừng gần nhất là Università (tuyến số 1), chỉ cách nhà thờ vài phút đi bộ.
  • Xe buýt: Một số tuyến xe buýt dừng gần đó. Các tuyến chính là Tuyến 151Tuyến R4, kết nối các khu vực khác nhau của thành phố.
  • Đường sắt leo núi: Đường sắt leo núi Montesanto là một lựa chọn phù hợp nếu bạn đến từ các khu vực đồi núi khác của Naples. Từ đó, bạn có thể đi bộ một đoạn ngắn đến nhà thờ.

Đi bộ

Nếu đã ở trung tâm lịch sử của Naples, bạn có thể dễ dàng đi bộ đến Nhà thờ San Domenico Maggiore. Đây là khu vực dành cho người đi bộ nên đi bộ là cách thú vị để khám phá thành phố và tận hưởng bầu không khí sôi động của đường phố Naples.

Khả năng truy cập

Những người bị suy giảm khả năng di chuyển có thể tiếp cận nhà thờ nhờ có đường dốc và không gian thích hợp. Chúng tôi khuyên bạn nên kiểm tra mọi hạn chế hoặc thông báo cụ thể trong trường hợp có sự kiện đặc biệt.

Tóm lại, cho dù bạn chọn đến bằng ô tô, phương tiện công cộng hay đi bộ, Nhà thờ San Domenico Maggiore đều có thể dễ dàng đến được và đáng để ghé thăm vì lịch sử cũng như vẻ đẹp kiến ​​trúc của nhà thờ.

Thực hành thông tin

Giờ mở cửa

Nhà thờ mở cửa cho công chúng vào những thời điểm sau:

  • Thứ Hai đến thứ Sáu: 9:00 - 12:30, 15:00 - 18:00
  • Thứ Bảy: 9:00 - 12:30
  • Chủ Nhật: 10:00 - 13:00

Vé và vé vào cửa

Vào Nhà thờ miễn phí, nhưng nên để lại một khoản quyên góp để duy trì địa điểm. Một số khu vực, chẳng hạn như nhà nguyện bên cạnh, có thể yêu cầu một khoản phí nhỏ để tham quan.

Khả năng truy cập

Những người bị suy giảm khả năng di chuyển có thể tiếp cận Nhà thờ nhờ có đường dốc và lối đi thuận tiện. Nên liên hệ với nhân viên để biết thêm thông tin.

Dịch vụ có sẵn

  • Chuyến tham quan có hướng dẫn: Có thể đặt các chuyến tham quan có hướng dẫn theo nhóm, với những hướng dẫn viên chuyên nghiệp kể về lịch sử và các tác phẩm nghệ thuật của Giáo hội.
  • Tài liệu thông tin: Tài liệu quảng cáo và hướng dẫn có sẵn bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau.
  • Cửa hàng lưu niệm: Một cửa hàng nhỏ bên trong cung cấp các mặt hàng tôn giáo và đồ lưu niệm liên quan đến Nhà thờ.

Danh bạ

Để biết thêm thông tin, bạn có thể liên hệ với Giáo hội theo số sau:

Ăn ở đâu

Khu vực xung quanh Nhà thờ có rất nhiều nhà hàng và quán cà phê phục vụ các món ăn đặc trưng của vùng Naples. Chúng tôi khuyên bạn nên thử pizza Naplesmón tráng miệng địa phương. Về chỗ ở, có nhiều lựa chọn, từ khách sạn sang trọng đến nhà nghỉ chỉ phục vụ bữa sáng ấm cúng.

Cách di chuyển

Nhà thờ được kết nối thuận tiện bằng phương tiện giao thông công cộng. Bạn có thể sử dụng tàu điện ngầm (tuyến 1) và nhiều tuyến xe buýt khác nhau. Điểm dừng gần nhất cách Nhà thờ vài bước chân.